Wiatrak zbudowany został w 1918 r. w szlacheckiej wsi Wojtachy położonej nieopodal Sokółki. Dzieliła się ona w końcu XIX w. na Wojtachy Folwarczne i Karczemne. Budowniczym i projektantem wiatraka był Józef Skreczko. W 2004 r. obiekt został przeniesiony do wsi Krzesk – Królowa Niwa i przez nowego właściciela adaptowany na funkcje mieszkalne.

Wiatrak typu koźlak stanowi jeden z ostatnich na Mazowszu przykładów tradycyjnego młynarstwa wietrznego reprezentowanego przez obiekt posadowiony na krzyżaku – koźle stanowiącym zasadniczą część konstrukcji nośnej budynku.

Budynek posadowiony na kamiennym fundamencie, wykonany został w konstrukcji słupowo-ryglowej, od zewnątrz oszalowany jest pionowymi deskami, z oblistwowaniem (konstrukcja obiektu po przeniesieniu – w związku ze zmianą funkcji z gospodarczej na mieszkalną – została przekształcona). Wiatrak rozplanowany jest na rzucie kwadratu, z dostawionym od strony wschodniej prostokątnym gankiem (w konstrukcji słupowej) kryjącym wejście do budynku. Bryła wiatraka jest trójkondygnacyjna, nakryta krokwiowo-jętkowym dachem naczółkowym poszytym żytnią słomą. Dach ganku trójspadowy, również poszyty został słomą. W elewacjach, z trzech stron (z wyjątkiem północnej), na górnych kondygnacjach umiejscowiono małe kwadratowe doświetlające wnętrze okienka (również w nadwieszonym nad elewacją szczycie dachu od strony południowej). W górnej kondygnacji elewacji południowej został centralnie zamocowany balkon wykonany w konstrukcji słupowo-zastrzałowej.

Oprac. Jerzy Szałygin

Rok: